بررسی فعالیت‌های مربوط به مدیریت دانش در کتابخانه‌های دانشگاهی شهرشیراز بر اساس الگوی بوکویتز و ویلیامز

 

پژوهش حاضر با هدف بررسی فعالیت‌های مربوط به مدیریت دانش بر اساس الگوی بوکویتز و ویلیامز درمیان کتابداران کتابخانه‌های دانشگاهی شهرشیراز در سال 1391 انجام شده است. جامعه‌ی مورد مطالعه در این پژوهش شامل کلیه‌ی کتابداران کتابخانه‌های دانشگاه‌های دولتی و آزاد شهر شیراز در سال 1391 بود که تمامی این افراد (127 نفر) به عنوان نمونه‌ی پژوهشی درنظر گرفته شدند. ابزار پژوهشی مورد استفاده، پرسشنامه‌ی تشخیص مدیریت دانش شامل 67 پرسش و در طیف 5 درجه‌ای لیکرت می‌باشد. ضریب پایایی آلفای کرونباخ که برای محاسبه‌ی همسانی درونی پرسشنامه استفاده گردید برای کل سؤالات 967/0 به دست آمد. با توجه به کل شماری، داده‌ها با استفاده از نرم افزار SPSS (نسخه ی 16) در سطح آمار توصیفی، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته‌های پژوهش نشان داد که به جز میانگین فعالیت کسب دانش که در حد متوسطی قرار دارد میانگین سایر فعالیت ها شامل کاربرد، یادگیری، تسهیم و مبادله، ارزیابی، ایجاد و تثبیت و استفاده‌ی بهینه از دانش، پایین‌تر از حد متوسط می باشد و به طورکلی فرایند مدیریت دانش بر پایه ی الگوی بوکویتز و ویلیامز در کتابخانه‌های دانشگاهی شهر شیراز، از وضعیت مطلوب فاصله‌ی بسیاری دارد و لذا تجدید نظر در برنامه‌های مدیریت دانش در این کتابخانه‌ها امری ضروری می‌باشد.

 کلید واژه‌ها: مدیریت دانش، کتابداران، کتابخانه‌های دانشگاهی، الگوی بوکویتز و ویلیامز

 

   فهرست مطالب

 

فصل اول: مقدمه 

1-1. بیان مسئله. 5

1-2. اهمیت پژوهش.... 6

1-3. اهداف پژوهش.... 10

فصل دوم: ادبیات تحقیق 

2-1. مقدمه. 10

2-2. مبانی نظری.. 10

2-2-1. مفهوم دانش.... 10

2-2-2. انواع دانش.... 12

2-2-3. سیری در تاریخچه‌ی مدیریت دانش.... 14

2-2-4. مدیریت دانش.... 15

2-2-5. الگوهای مدیریت دانش.... 17

2-2-6. الگوی بوکویتز و ویلیامز. 20

2-2-7. فعالیت‌های مربوط به مدیریت دانش بر اساس الگوی بوکویتز و ویلیامز. 21

2-2-8. اصول مدیریت دانش.... 24

2-2-9. عوامل موفقیت مدیریت دانش.... 27

2-2-10. عوامل حیاتی موفقیت مدیریت دانش از دیدگاه بوکوویتز و ویلیامز. 27

2-2-11. موانع مدیرت دانش.... 29

2-2-12. اهداف مدیریت دانش.... 30

2-2-13. کتابخانه‌های دانشگاهی.. 31

2-2-14. نقش کتابداران و اطلاع رسانان در مدیریت دانش.... 32

2-3. مرور پیشینه. 34

2-3-1. تحقیقات انجام شده در داخل کشور. 34

2-3-2. تحقیقات انجام شده در خارج از کشور. 39

2-3-3. جمع بندی پیشینه. 42

2-4. سؤالات پژوهش.... 43

2-5. تعاریف مفهومی.. 44

2-6. تعاریف عملیاتی.. 45

فصل سوم: روش شناسی تحقیق 

3-1. مقدمه. 48

3-2. روش پژوهش.... 48

3-3. جامعه‌ی آماری.. 48

3-4. ابزار پژوهش.... 49

3-5. روایی پرسشنامه. 50

3-6. پایایی پرسشنامه. 50

3-7. نحوه‌ی اجرای پرسشنامه و جمع آوری داده‌ها 51

3-8. روش تجزیه و تحلیل داده‌ها 52

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده‌ها

4-1. مقدمه. 54

4-2. یافته‌های پژوهش.... 54

4-2-1. توزیع آزمودنی‌ها بر حسب جنسیت، سابفه ی کاری، رشته‌ی تحصیلی، میزان تحصیلات و کتابخانه های دانشگاه ها 54

4-2-2. یافته‌های مربوط به سؤالات پژوهش.... 56

4-2-2-1. سؤال اول تحقیق 57

4-2-2-2. سؤال دوم تحقیق.. 58

4-2-2-3. سؤال سوم تحقیق.. 59

4-2-2-4. سؤال چهارم تحقیق.. 60

4-2-2-5. سؤال پنجم تحقیق.. 63

4-2-2-6. سؤال ششم تحقیق.. 65

4-2-2-7. سؤال هفتم تحقیق.. 66

4-2-2-8. سؤال هشتم تحقیق.. 68

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

5-1. مقدمه. 71

5-2. بحث، نتایج و نتیجه گیری.. 71

5-2-1. سؤال اول تحقیق.. 72

5-2-2. سؤال دوم تحقیق.. 73

5-2-3. سؤال سوم تحقیق.. 74

5-2-4. سؤال چهارم تحقیق.. 76

5-2-5. سؤال پنجم تحقیق.. 77

5-2-6. سؤال ششم تحقیق.. 79

5-2-7. سؤال هفتم تحقیق.. 80

5-2-8. سؤال هشتم تحقیق.. 82

5-2-9. نتایج.. 84

5-2-10. نتیجه گیری.. 85

5-3. پیشنهادها 86

5-3-1. پیشنهادهای پژوهش.... 86

5-3-2. پیشنهادهایی برای پژوهش‌های آتی.. 90

فهرست منابع و مآخذ

منابع فارسی.. 92

منابع انگلیسی.. 99

پیوست... 105

فهرست جدول‌ها

جدول شماره 2-1. گاه شمار مدیریت دانش.... 15

جدول شماره 2-2. الگوهای مدیریت دانش.... 19

جدول شماره 2-3. عوامل حیاتی موفقیت مدیریت دانش از دیدگاه دانشمندان مختلف... 28

جدول شماره 3-1. همبستگی مؤلفه‌های پرسشنامه با نمره‌ی کل (N=119) 50

جدول شماره 3-2. آزمون پایایی با استفاده از محاسبه‌ی ضریب آلفای کرونباخ.. 51

جدول شماره 4-1. توزیع آزمودنی‌های بر حسب جنسیت... 55

جدول شماره 4-2. توزیع آزمودنی‌ها بر حسب سابقه‌ی کاری.. 55

جدول شماره 4-3. توزیع آزمودنی‌ها بر حسب رشته‌ی تحصیلی.. 55

جدول شماره 4-4. توزیع آزمودنی‌ها بر حسب میزان تحصیلات.. 56

جدول شماره 4-5. توزیع آزمودنی‌ها بر حسب کتابخانه های دانشگاه ها 56

جدول شماره 4-6. میانگین و انحراف معیار فعالیت کسب دانش در کتابخانه های دانشگاهی شهر شیراز  57

جدول شماره 4-7. میانگین فعالیت کسب دانش به تفکیک کتابخانه های دانشگاه ها 58

جدول شماره 4-8. میانگین و انحراف معیار فعالیت کاربرد دانش در کتابخانه های دانشگاهی شهر شیراز.. 59

جدول شماره 4-9. میانگین فعالیت کاربرد دانش به تفکیک کتابخانه های دانشگاه ها 60

جدول شماره 4-10 . میانگین و انحراف معیار فعالیت یادگیری از فرایند دانش در کتابخانه های دانشگاهی شهر شیراز  611

جدول شماره 4-11. میانگین فعالیت یادگیری از فرایند دانش به تفکیک کتابخانه های دانشگاه ها 61

جدول شماره 4-12. میانگین و انحراف معیار فعالیت تسهیم و مبادله ی دانش در کتابخانه های دانشگاهی شهر شیراز  62

 جدول شماره 4-13. میانگین فعالیت تسهیم و مبادله ی دانش به تفکیک کتابخانه های دانشگاه ها 63

جدول شماره 4-14. میانگین و انحراف معیار فعالیت ارزیابی دانش در کتابخانه های دانشگاهی شهر شیراز  63

جدول شماره 4-15. میانگین فعالیت ارزیابی دانش به تفکیک کتابخانه های دانشگاه ها 64

جدول شماره 4-16. میانگین و انحراف معیار فعالیت ایجاد وتثبیت  دانش در کتابخانه های دانشگاهی شهر شیراز  65

جدول شماره 4-17. میانگین فعالیت ایجاد و تثبیت دانش به تفکیک کتابخانه های دانشگاه ها 66

جدول شماره 4-18. میانگین و انحراف معیار فعالیت استفاده ی بهینه از دانش در کتابخانه های دانشگاهی شهر شیراز  67

جدول شماره 4-19. میانگین فعالیت استفاده ی بهینه از دانش به تفکیک کتابخانه های دانشگاه ها 67

جدول شماره 4-20. میانگین و انحراف معیار فعالیت های مربوط به مدیریت دانش در کتابخانه های دانشگاهی شهر شیراز  68

جدول شماره 4-21. میانگین فعالیت  های مربوط به مدیریت دانش به تفکیک کتابخانه های دانشگاه ها 69

فهرست شکل‌ها و تصویرها

شکل شماره 2-1. هرم دانش.... 11

شکل شماره 2-2. الگوی بوکویتز و ویلیامز. 24

شکل شماره 2-3. ارتباط فرایندهای مدیریت دانش وتواناسازها از دیدگاه بوکویتز و ویلیامز. 27

شکل شماره 4-1. نمودار هیستوگرام فعالیت کسب  دانش.... 57

شکل شماره 4-2. نمودار هیستوگرام فعالیت کاربرد دانش.... 59

شکل شماره 4-3. نمودار هیستوگرام فعالیت یادگیری از فرایند دانش.... 61

شکل شماره 4-4. نمودار هیستوگرام فعالیت تسهیم و مبادله ی دانش.... 62

شکل شماره 4-5. نمودار هیستوگرام ارزیابی دانش.... 64

شکل شماره 4-6. نمودار هیستوگرام ایجاد و ثبیت دانش.... 65

شکل شماره 4-7. نمودار هیستوگرام فعالیت استفاده ی بهینه از دانش.... 67

شکل شماره 4-8. نمودار هیستوگرام فعالیت های مربوط به مدیریت دانش.... 68